«Чет эл фуқаролари Россия Федерациясида, федерал қонунда кўзда тутилган ҳолатлардан ташқари, Россия Федерациясининг фуқаролари билан бир хил ҳуқуқлар ва мажбуриятларига эга бўлади».
25.07.2002 йилдаги 115-ФЗ-сонли “Россия Федерациясида чет эл фуқароларининг ҳуқуқий ҳолати тўғрисида” Федерал қонуни
Чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар, Россия фуқаролари каби қуйидаги ҳуқуқларга эга:
Ҳокимият органлари, маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органлари, мансабдор шахслар қуйидагиларни амалга оширишга мажбур:
(02.05.2006 йилдаги 59-ФЗ-сонли “Россия Федерацияси фуқароларининг мурожаатларини кўриб чиқиш тартиби тўғрисида”ги Федерал қонун)
Сизга расман асослар бўйича рад этмасликлари учун ҳокимият органларига, ташкилотлар ва муассасаларга мурожаат қилишда қуйидаги қоидаларга риоя қилиш лозим
Ҳокимият органларига ёзма мурожаатда албатта қуйидагилар бўлиши лозим:
Мурожаат оддий хат билан ёки электрон почта орқали юборилиши мумкин. Электрон почта орқали мурожаат қилганда имзо мажбурий бўлмайди.
Мурожаат жавобсиз қолдирилиши мумкин, агар:
Ҳокимият органи мурожаатни кўриб чиқишни расмий асосларга кўра рад этиши мумкин, агар:
Бундай ҳолларда ҳокимият органи Сизнинг мурожаатингизни моҳиятига кўра кўриб чиқиш мумкин эмаслиги ҳақида ёзма хабар бериши ва бунинг сабабини кўрсатиши керак.
Ҳокимият органи, агар аризачи унга жавоби бериб бўлинган саволни яна берган ҳолда, мурожаатни кўриб чиқишни рад этиши ва кейинги хат-хабар юбориш тўхтатилиши ҳақида хабар бериши мумкин.
Мурожаатнинг матнида қуйидагиларни ёзиш шарт
Мурожаатнинг тузилиши
Кўпчилик мурожаатлар, одатда, қуйидаги тузилишда бўлади:
Ахборот сўровлари, одатда, қисқароқ бўлади:
Имкони борича шахсий мурожаат қилинг, муайян мансабдор шахсга мурожаат қилганда унинг исми ва ота исмини кўрсатинг. Талаб қилганда кимлик олмошларидан фойдаланинг – “Сиздан сўрайман”. Хатнинг матнини анъанавий якуний одоб ибораси билан якунлаш тавсия этилади “Ҳурмат билан, …”.
Сизнинг мурожаатингизнинг моҳияти биринчи сатридан тушунарли бўлиши керак. Шунинг учун доимо асосий гапни бошида баён қилинг.
Ҳокимият органлари билан бўлган хат-ёзишмаларни, агар улар мавжуд бўлса, илова қилишни унутманг. Агар шикоят қуйи турувчи орган томонидан кўриб чиқилган бўлса ва Сиз унинг қарори устидан юқори турувчи органга шикоят қилсангиз, албатта шикоят қилинган жавобнинг нусхасини илова қилинг.
Агар Сиз мурожаатни шахсан бера олсангиз, албатта Сизнинг мурожаатингизни рўйхатдан ўтказишларини сўранг. Бунинг учун хатнинг нусхасини олинг ва нусханинг устида мурожаатнинг рўйхатдан ўтказилган санаси ва рақамини қўйишни илтимос қилинг
Қонунга кўра одатдаги ёки электрон почта орқали келган мурожаат, 3 кун давомида рўйхатдан ўтказилиши керак. Аризачи мурожаатни юборгандан кейин исталган пайтда ҳокимият органига (шахсан, телефон ёки электрон почта орқали) мурожаат қилиши ва унинг мурожаати қайси рақам билан рўйхатдан ўтказилганлигини, шунингдек кўриб чиқиш учун масъул ижрочининг фамилиясини ва телефон рақамини аниқлаши мумкин. У исталган пайтда ижрочига шахсан телефон қилишга ва муддати, натижаси ва важлари ҳақида қизиқиб сўрашга ҳақлидир.
Манзилига кўра мурожаатни амалдор тегишли ваколатли органга (мансабдор шахсга) 7 кун ичида мустақил ҳолда юбориши, Сизга эса тегишли хабарномани юбориши шарт.
Мурожаат рўйхатдан ўтказилган кунидан бошлаб 30 кун давомида кўриб чиқилади. Фавқулодда ҳолатларда кўриб чиқиш муддати кўпи билан 30 кунга узайтирилиши мумкин. Амалдор аризачини муддати узайтирилгани ҳақида хабардор этиши лозим.
Давлат ва муниципал хизматларнинг тақдим этилишига боғлиқ шикоятлар 15 иш куни давомида кўриб чиқилиши лозим. Ҳужжатларни қабул қилишни рад этиш устидан, хатоларни тузатиш юзасидан шикоятлар 5 иш куни давомида кўриб чиқилиши керак.